📊 व्यक्तिगत वित्त व्यवस्थापनका ६ मुख्य नियमहरू

🔷 Rule 1: 50/30/20 नियम – आम्दानीको सही उपयोग

अर्थ: तपाईंले आफ्नो मासिक आम्दानीलाई तीन भागमा बाँडेर खर्च गर्नु पर्छ।

प्रतिशत	कुन खर्चमा	व्याख्या
50%	दैनिक आवश्यकता	खाना, घर भाडा, लुगा, EMI, शिक्षा, औषधि आदि। जीवन चलाउन अनिवार्य कुरा।
30%	इच्छा खर्च	घुमघाम, पार्टी, मोबाइल, नयाँ सामान, मनोरञ्जन आदि। आवश्यक नभए पनि चाहिने खर्च।
20%	बचत वा लगानी	बैंकमा बचत, बीमा, सेयर, म्युचुअल फण्ड, आपतकालीन कोष आदि।

✅ उद्देश्य: जीवनशैलीलाई सन्तुलनमा राख्ने, अनावश्यक खर्चबाट बच्ने, र भविष्य सुरक्षित बनाउने।

🔷 Rule 2: लगानी नियम (Investment Rules)

अर्थ: पैसा सुरक्षित मात्र होइन, बढ्न पनि जान्नुपर्छ।

• 2.1. Rule of 72 – 72 ÷ वार्षिक ब्याजदर = पैसा दोब्बर हुन लाग्ने वर्ष
  उदाहरण: १०% ब्याज → 72 ÷ 10 = 7.2 वर्ष
• 2.2. Dividend Yield Rule – (वार्षिक डिभिडेन्ड ÷ शेयर मूल्य) × 100
  उदाहरण: (10 ÷ 200) × 100 = 5%
• 2.3. 3–6 Rule (Liquidity) – लगानी ३–६ महिनामा बेच्न मिल्ने हुनुपर्छ।

✅ उद्देश्य: अचानक पैसाको आवश्यकता पर्दा सहज तरलता र सुरक्षित प्रतिफल।

🔷 Rule 3: Emergency Fund – आपतकालीन कोष नियम

अर्थ: आकस्मिक खर्च वा आय नहुँदा सुरक्षित रहने कोष।

सूत्र: ३ देखि ६ महिना बराबरको खर्च

✅ फाइदा: तनाव कम गर्ने, ऋणबाट जोगाउने।

🔷 Rule 4: Retirement Rule (300 गुणा नियम)

अर्थ: रिटायर पछि नियमित खर्चका लागि पर्याप्त कोष तयार गर्ने।

सूत्र: रिटायरमेन्ट कोष = 300 × मासिक खर्च

✅ उद्देश्य: बुढेसकालमा आर्थिक स्वतन्त्रता र सम्मानजनक जीवन।

🔷 Rule 5: सम्पत्ति खरिदको नियम – 20/4/10

अर्थ: गाडी वा सम्पत्ति किन्नु अघि किस्ता र डाउन पेमेंटको सन्तुलन।

संख्या	अर्थ
20%	डाउन पेमेन्ट कम्तीमा २०%
4 वर्ष	ऋण ४ वर्षभित्र तिर्नु
10%	EMI मासिक तलबको १०% भन्दा बढी नहोस्

✅ फाइदा: कर्जा बोझ कम, वित्तीय स्वतन्त्रता।

🔷 Rule 6: भाडा नियम (3 Rule)

अर्थ: घरभाडा तलबको १/३ भन्दा बढी नहोस्।

सूत्र: भाडा ≤ तलब ÷ 3

✅ फाइदा: बचतमा सन्तुलन र खर्चमा नियन्त्रण।

✅ समापन सुझाव

यी ६ नियमहरू आर्थिक अनुशासन, लक्ष्यमा आधारित खर्च, र भविष्यमा स्वतन्त्रता सुनिश्चित गर्न अत्यन्त उपयोगी छन्। यी नियमहरूलाई दैनिक जीवनमा लागू गर्दा तपाईं आर्थिक रूपले सुरक्षित, चिन्तामुक्त र सफल जीवन बाँच्न सक्नुहुन्छ।